osmtarihim
I. Dünya Savaşı
I.DÜNYA SAVAŞI
Savaşın Başlaması:
Avusturya-Macarıstan İmparatorluğu veliahtının, Saraybosna’yı ziyareti sırasında bir sırp milliyetçisi tarafından öldürülmesi savaşı başlatan bir kıvılcım olmuştur.
Avusturya-Macaristan imparatorluğu, olayda suçlu gördüğü Sırbistan Krallığı’na savaş açınca, bu devletin koruyucusu Rusya, Sırbistan’ın yanında savaşa girdi. Fransa da Rusya’yı destekledi. Avusturya – Macaristan İmparatorluğu’nun bağlaşığı olan Almanya da Rusya ve Fransa’ya savaş açtı.
Bu savaşa “Dünya Savaşı” denilmesinin sebebi, savaşa katılan devletlerle yanında tüm dünya devletleri, bu savaştan ve savaşın sonuçlarından etkilenmiş olmalarıdır.
Savaşın başlamasıyla Almanlar, Belçika üzerinden Fransa’ya ve Doğu’da da Rusya’ya saldırdılar. Ruslara karşı başarı sağladılarsa da, Fransa’da Marn Hattı’ndan öteye ilerleyemediier.
OSMANLİ DEVLETİNİN I. DÜNYA SAVAŞI’NA GİRMESİNİN NEDENLERİ:
a) Osmanlı Devleti’nin Almanya’nın yanında savaşa girerek son zamanlarda kaybettiği yerleri geri almak istemesi (En etkin sebep).
b) Ülkeyi yöneten İttihat ve Terakki Partisi’nin savaşı Almanya’nın kazanacağına inanması
c) Son savaşlarla İngiltere ve Fransa’ya güvenilemeyeceğinin anlaşılması
d) Almanya’ya karşı duyulan sevgi
e) Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile Rusya Balkanlara egemen olma yönünden siyasi bir çekişme içindeydiler. Rusya Panslavizm propagandası yaparak siavları nüfusu altına almak istiyordu. Balkanlarda Rusların egemen olmasını istemeyen Almanya Avusturya-Macaristan imparatorluğunu destekliyordu.
f) İtalya’nın da birliğini tamamladıktan sonra (1870) sanayisini geliştirmek için sömürgeciliğe yönelmesi Fransa ve İngiltere ile karşı karşıya gelmesine neden oldu.
Savaş başladığı zaman Osmanlı Devletî tarafsızlığını ilan ettiği halde Almanya, II. Abdülhamit döneminden bu yana Osmanlı Devteti’ne karşı yaptığı yardım ve yakınlaşmaya dayanarak Osmanlı Devieti’ni Birinci Dünya Savaşı‘na sokmak istiyordu.
Osmanlı Devleti, Almanya’nın yanında savaşa girecek olursa:
a) Almanya’nın Batı’da cephe yükü azalacak ve buradaki düşman güçleri doğuya kaydırılacaktır.
b) Boğazlar, üçlü itilaf devletlerine kapatılmış olacaktı.
c) Savaş geniş bir alana yayılacaktı.
d) Osmanlı padişahı, halife sıfatıyla bir “Kutsal Savaş” başlatabilir ve müslüman oian İngiliz sömürgelerinde karışıklık çıkarabilirdi.
e) Türk askerlerinin, askerlik yeteneklerinden yararlanabilinecekti.
Osmanlı Devleti‘nin savaşa girmesi, üçlü itilaf devletlerini de sevindirdi. Çünkü, savaş sonrası yağmalamayı tasarladıkları ve galip devletlere vermeyi vaadettikleri ülke, kendi isteğiyle ellerine düşmüş oluyordu.
Bu arada Akdeniz’de İngiliz ve Fransız donanmalarının önünden kaçan GOBEN (Yavuz) ve BRESLAV (Midilli) adında iki Alman gemisi Çanakkale Boğazı’nı geçerek Osmanlı Devleti’ne sığındı. Hükümet, tarafsızlığını bozmamak için bu gemileri satın aldığını söyledi.
Türkleri, bir an önce savaşa sokmak isteyen Almanya’nın baskısıyla ve İttihat ve Terakki Cemiyeti’ nin başı ENVER PAŞA’nın isteği üzerine bu iki gemi Karadeniz’e çıkarak Rus limanlarını topa tuttular. Böylece Osmanlı Devleti Kasım 1914′te savaşa girmiş oldu.
BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA OSMANLI DEVLETİ’NİN SAVAŞTIĞI CEPHELER:
a) Çanakkale Cephesi (Çanakkale Savaşı)
b) Kafkasya Cephesi
c) Suriye, Filistin Cephesi
d) Irak Cephesi
e) Sina Cephesi (Kanal Cephesi)
f) Romanya ve Galiçya Cephesi
g) Makedonya Cephesi (bağlaşıklar yararına savaşılmıştır.)
I. DÜNYA SAVAŞI SONUNDA İMZALANAN ANTLAŞMALAR:
a) Almanya ile VERSAY ANTLAŞMASI ”
b) Avusturya ile SEN JERMEN ANTLAŞMASI
c) Macaristan ile TRİYANON ANTLAŞMASİ
d) Bulgaristan ile NÖYYİ ANTLAŞMASI
e) Osmanlı Devleti ile SEVR ANTLAŞMASİ
1. Dünya Savaşı‘nda müslüman “ARAP”ların İngilizlerin kışkırtmasıyla onlarla birleşerek Osmanlı Devleti’ne saldırması, İslâm dünyasında Abbasilerden bu yana var olan “ÜMMETÇİLİK” anlayışının tarihe karışmasına neden olmuştur.
Birinci Dünya Savaşının Sonuçları
* En Önemli ve En Somut Sonuç: “Milyonlarca insan öldü.”
* Savaş İtilâf Devletlerinin zaferi ile sona erdi.
* . (Osmanlı İmp. Avusturya – Macaristan, Çarlık Rusya)
* Avrupa’nın siyasi haritası değişti. Avusturya, Macaristan, Yugoslavya, Polonya, Macaristan devletleri kuruldu.
* Yönetim şekli değişen Almanya’da cumhuriyet ilân edildi.
* Fabrikalar, kültür ve sanat eserleri tahrip oldu.
* Açlık ve sefalet başladı.